قبلاً راجع به کتاب‌خوان اونیکس بوکس پوک پرو صحبت کردم و راجع به این که چرا تصمیم گرفتم یک تبلت اندرویدی با صفحه‌نمایش جوهر الکترونیکی (E-ink) کاغذ الکترونیکی (e-paper) داشته باشم و این تصمیمم چه تأثیری در سلامت چشمانم دارد. متأسفانه تبلت قبلی از میکروفون پشتیبانی نمی‌کرد و با وجود اندروید ۶ نمی‌توانستم از نرم‌افزار‌های جدید‌تر روی تبلتم استفاده کنم. و البته از همه مهم‌تر خراب‌کاری بنده حین تعمیر کتاب‌خوان باعث آسیب به صفحه‌اش و در نتیجه غیرقابل استفاده شدنش شد و مجبور شدم آن را در ایسام با قیمتی بسیار پایین به عنوان معیوب به فروش برسانم!
به عنوان یک نتیجهٔ این خراب‌کاری، باید دنبال وسیله‌ای جدید به عنوان تبلت اندرویدی می‌بودم و این بار از همان شرکت قبلی تبلت Boox Leaf را خریداری کردم که با صفحه ۷ اینچ کمی بزرگ‌تر از پوک بود. البته در زمان تصمیم من برای خرید، یک سال از ورود لیف به بازار می‌گذشت و Leaf 2 جدید‌ترین محصول این شرکت با اندروید ۱۱ بود. اما به دلیل دو برابر بودن تعداد هسته‌های پردازندهٔ لیف، قید اندروید ۱۱ را زدم و نهایتاً Boox Leaf را خریدم.
در این مطلب، مواردی که در مطلب قبلم راجع به پوک پرو نوشته‌ام را تکرار نمی‌کنم و روی تغییرات لیف نسبت به پوک تمرکز می‌کنم.
مشخصات فنی
این قسمت بیشتر مورد علاقهٔ گیک‌ها و نرد‌ها می‌باشد. مشخصات فنی بوکس لیف از این قرار است:
- پردازندهٔ ۸ هسته‌ای اسنپ‌دراگون. برنامهٔ CPU Info می‌گوید یک اسنپ‌دراگون ۶۳۶ دارم.
- ۲ گیگابایت رم که البته طبیعتاً اندروید مقدار قابل توجهی از آن را همیشه اشغال می‌کند.
- پردازندهٔ گرافیکی ادرنو 509(Adreno 509) که از OpenGL ES نسخهٔ ۳٫۲ و Vulkan نسخهٔ ۱٫۱ پشتیبانی می‌کند. این اطلاعات را نیز از برنامهٔ مذکور گرفتم.
- ۳۲ گیگابایت حافظهٔ داخلی برای اپ‌ها و کتاب‌ها که البته مانند رم، اندروید مقدار قابل توجهی از آن را در هر حال اشغال می‌کند.
- صفحه‌نمایش ۷ اینچی جوهر الکترونیکی
- اندروید ۱۰ که البته با پوستهٔ خود شرکت پوشانده شده.
- باتری لیتیوم یون ۲۰۰۰ میلی‌آمپرساعت
- ژیروسکوپ و شتاب‌سنج
- یک برنامهٔ کتاب‌خانه و کتاب‌خوان
- گوگل‌پلی به صورت پیشفرض غیرفعال است.
- میکروفون
- بلندگو
- نوع سی USB به همراه OTG و قابل استفاده برای هندزفری
- اتصال‌های سخت‌افزاری برای دکمه‌های صفحهٔ بعد یا قبل که توسط کاور هوشمند استفاده می‌شود.
- روشنایی جلوی قابل تنظیم سرد و گرم
- بلوتوث ۵
- وای‌فای (۲.۴ و ۵ گ‌هرتز)
تفاوت‌ها نسبت به پوک
نرم‌افزاری
مهم‌ترین تفاوت این کتاب‌خوان نسبت به کتاب‌خوان قبلی بنده در مورد نسخهٔ اندروید است. با وجود اندروید ۱۰ می‌توانم ترموکس (Termux) را نصب کنم و از برنامه‌های خط‌فرمان یونیکسی روی اندرویدم لذت ببرم! به صورت کلی با اندروید ۱۰ دسترسی گسترده‌تری به نرم‌افزار‌ها وجود دارد. نرم‌افزار کتاب‌خوان که برای خواندن پرونده‌های متنی استفاده می‌شود، تفاوت چندانی در ظاهر نکرده است. البته در نرم‌افزار کتاب‌خانه می‌توانم کتاب‌ها را در دسته‌های مختلف قرار دهم و هر دسته نیز می‌تواند زیردسته داشته باشد. NeoBrowser که مرورگر پیشفرض دستگاه است نیز خوش‌بختانه برعکس برادرش در پوک پرو، داک‌داک‌گو را در فهرست موتور‌های جست‌وجویش دارد. و البته مرورگر پیشفرض بسیار ابتدایی و با تنظیمات بسیار اندکی برای سفارشی‌سازی است.
یکی دیگر از ویژگی‌های جالب لیف که پوک نداشت، تعیین تصویر سفارشی برای حالت خواب و خاموش تبلت است. صفحه‌نمایش جوهر الکترونیکی تنها برای تغییر تصویر نمایشی برق مصرف می‌کند در نتیجه می‌تواند تصویری را برای طولانی مدت بدون مصرف برق نمایش دهد. پوک به صورت پیشفرض تصویر یک منظره را زمان خاموش بودن نمایش می‌داد و این قابل تغییر نبود. اما در لیف میتوانید برای زمان خاموش بودن و حالت خواب تصویری سفارشی را تعیین کنید تا نمایش داده شود. علاوه بر این، میتوانید برای هر کدام از این دو حالت، متنی سفارشی نیز تعیین کنید تا پایین تصویر نمایش داده شود.
سخت‌افزاری
سریع‌تر بودن پردازندهٔ لیف نسبت به پوک پرو نیز به وضوح در استفاده احساس می‌شود. ۲ گیگ رم آن نیز برای استفاده‌های وبگردی، گپ و بازی‌های ساده کافی است. البته طبیعتاً نمی‌توانید تعداد زیادی برنامه را در پس‌زمینه داشته باشید و خوش‌بختانه تنظیمات پیشفرض سیستم‌عامل نیز اجازه نمی‌دهد برنامه‌ها در پس‌زمینه بدون اجازه صریح شما اجرا شوند.
پوک پرو دو دکمهٔ فیزیکی یکی برای برق (روشن و خاموش کردن) و دیگری برای به عقب رفتن (Back) داشت. و البته می‌شد به عنوان دکمهٔ خانه (Home) نیز تنظیمش کرد. اما لیف تنها دکمهٔ فیزیکی برق را دارد و هیچ دکمهٔ دیگری ندارد. البته اگر اتصال‌های الکترونیکی را در نظر نگیریم. با این اتصال‌های الکترونیکی که سمت چپ دستگاه وجود دارند و با یک کاور هوشمند میتوانید دکمه‌های صفحهٔ بعد و قبل را به آن اضافه کنید. سازوکار اتصالات ساده است. وصل کردن یک اتصال به اتصال وسطی باعث رفتن به صفحهٔ بعد در دستگاه و دیگری باعث رفتن به صفحه قبل می‌شود.
صفحه‌نمایش ۷ اینچی لیف به من اجازه می‌دهد بعضی پرونده‌های اسکن شده را راحت‌تر بخوانم. و البته مانند پوک، چهار تنظیم برای نرخ تازه‌سازی (refresh rate)، ۱۶ سطح خاکستری و روشنایی جلوی گرم و سرد برای استفاده در تاریکی یا نور کم دارد.
یک مزیت مهم دیگر لیف که نسبت به پوک پرو و حتی نسخه‌های جدید پوک مانند پوک ۴ و ۵ دارد، میکروفون و بلندگوی توکار است. یکی از عیب‌های پوک پرو، پشتیبانی نکردن از میکروفون حتی با استفاده از بلوتوث بود. و این برایم کمی آزاردهنده بود. البته نسخه‌های جدید پوک میکروفون توکار دارند اما لیف علاوه بر آن یک بلندگوی توکار هم دارد.
مانند بقیهٔ تبلت‌های جدید، پورت نوع سی USB استفاده شده در لیف می‌تواند به عنوان OTG و اتصال هندزفری نیز عمل کند. البته بنده ترجیح می‌دهم صفحه‌کلید خود را با بلوتوث وصل کنم!
نهایتاً حسگر شتاب‌سنج به کار رفته در لیف می‌تواند برای چرخش خود‌کار صفحه به کار رود.
نرم‌افزار های پیشنهادی برای کتاب‌خوان اندرویدی شما
در فروشگاه نرم‌افزاری اف‌دروید تعدادی برنامهٔ مخصوص کتاب‌خوان‌های اندرویدی وجود دارد که میتوانید بنا به نیاز از آن‌ها استفاده کنید. به عنوان یک نمونه، من از نرم‌افزار EinkBro برای مرورگر وب استفاده می‌کنم که نسبت به مرورگر وب خود دستگاه بسیار پیشرفته‌تر و با امکانات بیش‌تری است.
تجربه تایپ و کار با موس روی لیف
با توجه به این‌که لیف از OTG و همچنین بلوتوث پشتیبانی می‌کند، میتوانید به آن صفحه‌کلید ویا موس وصل کنید. بنده با نصب نرم‌افزار Termux(یک پایانه یا ترمینال برای اندروید که میتوانید در آن از نرم‌افزار‌های تحت خط‌فرمان استفاده کنید) و وصل یک صفحه کلید بلوتوثی، اقدام به تایپ مطلب و همین‌طور کد با استفاده از کتاب‌خوان کردم. به طرز شگفت‌آوری، تجربه خوب اما نه به خوبی صفحه‌نمایش معمولی بود. برای این‌کار باید نرخ تازه‌سازی را روی X mode قرار دهید. جدای از کوچکی یک صفحه ۷ اینچ برای کد زدن، دوست داشتم صفحه‌نمایش رنگی بوده و همچنین یک میانبر صفحه‌کلید جهت تازه‌سازی صفحه وجود داشت. با بالاتر بردن نرخ تازه‌سازی در صفحه نمایش کاغذ الکترونیک، سایه‌ها نیز بیشتر می‌شوند و باید صفحه را دستی تازه‌سازی کرد.
البته اتصال موس و استفاده از آن حتی در X mode اصلا تجربه خوبی نبود و جای رد موس مرتب روی صفحه می‌ماند.
کار غیراخلاقی و غیرقانونی شرکت اونیکس در قبال لینوکس
در صورتی که علاقه‌مند به موضوع نرم‌افزار آزاد و متن‌باز و لینوکس هستید، احتمالاً علاقه‌مند به این قسمت باشید. این‌طور که به نظر می‌آید شرکت بوکس با وجود درخواست‌های متعدد کاربران، کد منبع کرنل لینوکس را منتشر نکرده است. بنا به پروانه لینوکس که نوعی پروانهٔ کپی‌لفت است، هرکس می‌تواند از لینوکس و کد منبع آن استفاده کند و آن را تغییر داده و به دیگران دهد. اما در صورت انتشار نسخهٔ تغییر یافته، باید کد منبع نسخهٔ تغییر یافته را نیز منتشر کند. درخواست‌های بنده برای دریافت کد منبع نیز بی‌فایده بود. در صورتی که راه حلی برای این موضوع دارید، به بنده اطلاع دهید.
منبع دو تصویر اول (اون خوشگلا!): https://shop.boox.com/products/leaf
