جشن‌های انتشار اوبونتو معمولا به عنوان بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن، یاد دادن، یاد گرفتن و شبکه‌سازی(به زبان ساده پیدا کردن دوست و آشنا جدید) هستند. این جشن‌ها را اخیرا کم‌تر داشتیم. ولی این بار برای اوبونتو ۲۴.۰۴ جشن متفاوت برگزار شد: محل بندرعباس بود. بندرعباس زمانی تبعیدگاه بوده و به صورت کلی از شهر‌هایی مانند تهران، اصفهان و شیراز در رویداد‌های فنی عقب‌تر بوده است. و جای خالی این رویداد‌ها، حتی در حوزهٔ گسترده‌تر کامپیوتر، در بندرعباس همیشه احساس می‌شده.
بندرعباس، تاریخچه و زبان آن
شهر بندرعباس در حال حاضر مرکز استان هرمزگان است. و تقریبا در وسط استان قرار دارد. این شهر از جنوب به دریا راه دارد. و جنوب آن در دریا جزیره‌های قشم و هرمز قرار دارند. سابقا این بندر نام‌های مختلفی در دوره‌های مختلف داشته است. و نام فعلی آن به افتخار شاه عباس صفوی انتخاب شده است. او با حمایت بریتانیا توانست این بندر را از دست پرتغالی‌ها خارج کند. امروزه به بومی‌های بندرعباس، مانند بنده، «بندری» گفته می‌شود.
اگر کسی اهل یکی دیگر از شهر‌های هرمزگان باشد با نام همان شهر شناخته می‌شود. مثلا «رودانی» که در گویش بومی «رودونی» تلفظ می‌شود. همچنین «بستکی»، «مینابی»، «حاجی آبادی» و غیره. به غیر بومی‌های استان هرمزگان نیز در گویش بومی «سرحدی» اطلاق می‌شود. البته استثنا‌هایی نیز وجود دارد. مردم قسمت‌هایی از فارس و کرمان که فرهنگ و زبانی شبیه به ما دارند را معمولا سرحدی(یا غیر بومی) حساب نمی‌کنند. برای مثال مناطق لار، لارستان، اِوز و کهنوج را ما به دلیل داشتن زبانی مانند زبان خودمان «سرحدی» اطلاق نمی‌کنیم.
هر کدام از شهر‌های هرمزگان زبان خاص خودشان را دارند. برای مثال زبان ما بندری‌ها بندری هست. و زبان بستکی‌ها نیز «اچومی» نام دارد. زبان مردم لار با زبان ما بندری‌ها شباهت زیادی دارد. زبان مردم لارستان نیز با حدودا همان «اچومی» هست که بستکی‌ها سخن می‌گویند. معمولا بومی‌های مناطقی مانند بستک، لار، لارستان، اِوز و غیره که در بندرعباس زندگی می‌کنند می‌توانند به دلیل شباهت بسیار زیاد زبان بومی خودشان با زبان بندری، به راحتی وفق پیدا کنند و به روانی با زبان بندری سخن بگویند. در این میان حتی بعضی سرحدی‌ها یا غیربومی‌ها نیز در بندرعباس به تدریج زبان بندری را یاد می‌گیرند و دستکم می‌توانند آن را بفهمند. یک نمونه دوست و هم‌وبلاگی بنده «بهنام سیمجو» هست.
«بندری» را معمولا یک زبان مستقل حساب می‌کنند. بنده مطالعهٔ علمی در این زمینه نداشته‌ام. اما ما از واژه‌های فارسی امروزی، فارسی پهلوی یا اوستایی، انگلیسی و عربی در گفتگو‌های روزمره استفاده می‌کنیم. متاسفانه یا خوشبختانه(کدام یک؟) با گذشت زمان در نسل‌های جدید زبان بندری به صورت کلی با زبان فارسی جایگزین می‌گردد. یا این‌که نسل‌های جدیدی که بندری صحبت می‌کنند، مانند خود بنده، در زبان خود به جای واژه‌های بندری، واژه‌های فارسی را به کار می‌برند. یا این‌که کم‌تر از لحجهٔ بندری در بندری صحبت کردن استفاده می‌کنند. برای مثال تلفظ «قاشق» در بندری و اچومی «کاشک» هست. اما بنده بنا به عادت و شنیدن از دیگران آن را مانند فارسی یعنی «قاشق» تلفظ می‌کنم. این در سایر واژه‌های دارای قاف نیز وجود دارد. مثلا «قند» به جای «کند». یا بعضی‌ها نام روستای مادری بنده را به جای «کَلات»، «قلات» تلفظ می‌کنند.
جامعهٔ کامپیوتر هرمزگان
اخیرا گروهی جدید، جوان، پرانرژی و پرشوق در بندرعباس دست به کار شده‌اند. نام این گروه «جامعهٔ کامپیوتر هرمزگان» می‌باشد. قبلا ما(من،فاروق و بهنام) با همکاری این گروه لن‌پارتی را برگزار کردیم. یک رویداد لن‌پارتی نه تنها در بندرعباس بلکه در جنوب بی‌سابقه بود. و پنج‌شنبه ۲۶ مهر نیز جشن انتشار اوبونتو در بندرعباس توسط این گروه برگزار شد. برگزاری جشن‌های انتشار اوبونتو چیز جدیدی نیست. اما برگزاری چنان رویدادی در بندرعباس بی‌سابقه یا کم‌سابقه هست. البته در گذشته نیز تلاش‌هایی برای برگزاری جلسه‌های لاگ(Linux Users Group) در بندرعباس شده بود. ولی تلاشی این چنین در عمر ۱۰ سالهٔ فنی من بی‌نظیر است. به دیگر سخن طی ۱۰ سالی که من این موضوع‌ها را دنبال می‌کنم و برنامه‌نویسی می‌کنم؛ به خاطر ندارم چنین چیزی در بندرعباس وجود داشته باشد. و با تمام این‌ها، بنظر می‌آید این گروه هنوز در حال گرم شدن هستند. و باید شاهد رویداد‌های بیش‌تر و بهتر در ماه‌ها و سال‌های آینده باشیم.
جامعهٔ کامپیوتر هرمزگان متاسفانه هنوز وب‌سایتی ندارند(کارگران مشغول کار هستند!). اما می‌توانید در گروه تلگرامی آن‌ها در ارتباط باشید. و البته بعضی اعضای این گروه در چت‌روم‌های ما نیز حضور دارند. لاگ بندرعباس ماهیت کاملا مستقلی از جامعهٔ کامپیوتر هرمزگان ندارد ولی یک گروه تلگرامی دارد. و معمولا رویداد‌ها یا جلسه‌های لاگ از طریق جامعهٔ کامپیوتر هرمزگان برگزار می‌شود.
جشن انتشار اوبونتو
جشن در دانشکدهٔ کشتی‌سازی امیرکبیر بندرعباس(روبروی پارک غدیر) برگزار شده بود. ۳ طبقهٔ ساختمان دانشکده، به همراه طبقهٔ همکف، مورد استفادهٔ این رویداد بود. در طبقهٔ همکف پذیرایی، در طبقهٔ اول در کارگاه کامپیوتر لن‌پارتی، و در طبقهٔ دوم در سالن آمفی‌تائتر ارائه‌ها بودند. این امکان وجود داشت که شرکت‌کنندگان بنا به تمایل و حوصلهٔ خود در هر یک از سه مکان باشند. اول در مورد لن‌پارتی صحبت کنیم و بعد به بخش مهم‌تر که ارائه‌ها هستند می‌پردازیم(سخن گیمر: زندگی کردن برای بازی کردن!). لن‌پارتی در کارگاه کامپیوتر بود که سالنی کوچک با حدود ۲۰ کامپیوتر رومیزی داشت. کامپیوتر‌های این دانشکده هم از نظر کمیت و هم از نظر کیفیت بهتر از اکثر کارگاه‌های کامپیوتر دانشگاه هرمزگان در سال‌های کمی پیش و کمی پس از کرونا بوده اند. این رایانه‌ها دارای یک Core i5 نسل ۱۰ به همراه یک کارت گرافیک Nvidia و ۸ گیگابایت رم بودند. روی کامپیوتر‌ها در ابتدا Xonotic و سپس Minetest Capture the Flag برای بازی کردن وجود داشت. برای ماین‌تست بنده کامپیوتر تک‌برد خود را سرور قرار دادم. باعث خوش‌حالی من بود که بازی تسخیر پرچم ماین‌تست بهتر از زونوتیک مورد اقبال قرار گرفت.
حال به سراغ ارائه‌ها برویم:
- ارائهٔ اول از بنده(فاروق کریمی زاده) در مورد «کامپیوتر‌های تک‌برد»
- ارائهٔ دوم اصلا راجع به نرم‌افزار نبود. و از این جهت از بقیهٔ ارائه‌ها متمایز بود. این ارائه از محمد مزارعی در مورد حملهٔ GPS spoofing و نحوهٔ کارکردش
- ارائهٔ سوم از ملیکا قدیری راجع به تحلیل تجربه و رابط کاربری(UI/UX) در اوبونتو
- ارائهٔ چهارم از دانیال بهزادی راجع به بومی‌سازی
- نهایتا ارائهٔ پنجم از جادی میرمیرانی بود. این ارائه توسط جادی نه در مورد موضوعی خاص بلکه در مورد اتفاقات بزرگ دنیای نرم‌افزار آزاد در ۲۰۲۴ بود.
و البته این تمام ماجرا نبود! هم‌زمان یک کارگاه نیز توسط آرش باهری در مورد پایش(monitoring) با استفاده از prometheus اتفاق می‌افتاد.
اتفاق‌های کوچک‌تری نیز برای بنده در این جشن در جریان بود. مانند کسی که به بندرعباس سفر کرده بود تا در جشن شرکت کند. و نگرانی و دغدغه‌اش در مورد پروژهٔ آوای مشترک موزیلا با من در جریان می‌گذاشت. و کسی که دوست داشت برای کامپیوتر‌های تک‌برد یک کنسول بازی مشابه PICO-8 بنویسد. و دیگران با دغدغه‌های مختلف اما سودمند.
این یک گزارش کوتاه از جشن اوبونتو ۲۴.۰۴ در بندرعباس می‌باشد. اما این تمام ماجرا نیست! این پست را بوک‌مارک کنید تا با بازدید دوباره در روز‌های آینده بتوانید پیوند ضبط و اسلاید ارائه‌ها را داشته باشید. یا این‌که عکس‌های بیش‌تری ببینید. به عنوان یک راه حل جایگزین می‌توانید کانال‌های ارتباطی «جامعهٔ کامپیوتر هرمزگان» را نیز بررسی کنید.
