از بزرگترها میشنوم که صفحهنمایشهای قدیمیتر اشعههایی از خود ساطع میکردند که باعث آسیب زدن به چشم و بروز سرطان میشدند. البته منظور از بروز سرطان اینجا به این معنی نیست که هرکس که با آن صفحهنمایشهای غولآسا کار میکرد سرطان میگرفت اما به این معنی است که شانس ابتلا به سرطان در افرادی که بیشتر در معرض صفحهنمایشهای CRT بودند، بیشتر میشد. صفحهنمایشهای امروزی بسیاری از مشکلات صفحهنمایشهای قدیمی را ندارند. در عین حال که سبکتر و نازکتر و کممصرفتر هستند به چشم نیز کمتر آسیب میزنند. اما هنوز هم خیرهشدن طولانی مدت به صفحهنمایش میتواند به چشمما آسیب بزند.
ما اهالی کامپیوتر ساعتها جلو صفحهی کامپوتر هستیم و این مسئله دغدغه خیلی ها از جمله خود من هست؛ برای همین، راهکار ها و مواردی که پیدا کردم را در این مطلب با شما به اشتراک خواهم گذاشت.
راهکار هایی برای کاهش آسیب ها به چشم
فیلتر نور آبی
معروف است که نور آبی خواب را از آدم میگیرد و ضرر زیادی به چشم میزند. من در لینوکس از نرمافزار redshift استفاده میکنم تا با توجه به ساعت روز دمای نور صفحهنمایش را تنظیم کند. البته که این باعث تحریف دید میشود و میتوانید برای بازی یا فیلم آنرا موقتا غیرفعال کنید. رابطکاربری گرافیکی این نرمافزار گزینهای برای غیرفعال کردن موقت فیلتر برای نیمساعت یا بیشتر را دارد.
استراحت به چشم
بهتر است هر چند دقیقه یکبار پلک بزنید یا به نقطهای در دوردست خیره شوید یا کمی آب بخورید. شاید با خود بگویید مگر میشود کسی پلک نزند، نکته اینجاست که در حین بازی یا کار های حساس تمرکز آنقدر به صفحه نمایش است که تقریبا پلک زدن هم فراموش میشود و این کاملا نا خوداگاه است!
حدود ۱۰ ثانیه استراحت برای هر چند ده دقیقه میتواند بدون مزاحمت در کار شما، تاثیری بزرگ داشته باشد. البته طبیعتا به خاطر سپردن اینکه این چند ده دقیقه چه زمانی شروع میشود و چه زمانی پایان میرسد کار دشواری است. برای همین در لینوکس نرمافزار safeeyes را نصب کردم تا سر موعد با سیاه کردن صفحه و نمایش یک شمارشگر معکوس استراحت را به من یادآور شود. البته یک دکمه Skip هم وجود دارد تا در صورتی که روی چیزی تمرکز کرده بودم یک دور استراحت را نادیده بگیرم. و از طرف دیگر تعداد استراحتها و تعداد استراحتهای نادیده گرفتهشده را در صفحه سیاه به من یادآوری میکند تا حواسم به استراحت باشد و زیادی اسکیپ نکنم!
من این نرمافزار را چنان پیکرهبندی کردم که زمان عدم فعالیت موس و صفحهکلید جزو استراحت من باشد و همچنین زمانی که یک برنامه را تمامصفحه(Fullscreen) باز دارم(مانند بازی یا فیلم) مزاحمم نشود.
افزایش بهروهوری
این مورد در هر شخص متفاوت است. معمولا هر شخص در بازههای زمانی مشخصی بازدهی بهتری دارد. برای مثال خودم زمانی که اول صبح بیدار میشوم تا قبل از ظهر بازدهی بسیار خوبی دارم و از ظهر تا غروب بدنم بازدهی خیلی پایینی پیدا میکند و دوباره از حدود غروب بازدهی بهتری پیدا میکنم. اگر کار مفیدی با صفحهنمایش انجام نمیدهید یا بهرهوری پایینی دارید وقت خود را به کاری دیگر اختصاص دهید. همچنین سعی کنید در اسکرینتایم خود نهایت بهرهوری را داشته باشید.
صفحهنمایش جوهر الکترونیک(Eink)
این پیشنهاد برای همه معتبر نیست مخصوصا که با توجه به تقاضای کم در ایران قیمتها نیز چندان منصفانه نیستند. اما میتوانید با تهیه یک تبلت با صفحهنمایش جوهر الکترونیک و انجام قسمتی از کارها با آن، از اسکرینتایم خود بکاهید. صفحهنمایش جوهر الکترونیک ذاتا از خود نوری تولید نمیکند و شباهت زیادی به صفحه کاغذ دارد. در نتیجه با نور مناسب محیط آسیب ناچیزی(در مقایسه با صفحهنمایشهای معمولی) به چشمهایتان میزند. قبلا یک مطلب بلندبالا راجع به تبلت قبلیم نوشتم. همچنین میتوانید راجع به بوکس لیف، تبلت جدیدم یک بررسی بخوانید.
صفحهنمایش OLED
این پیشنهاد نیز ممکن است در زمان نوشتن این مطلب معتبر نباشد چرا که این تکنولوژی نسبت به برادر بزرگتر خود یعنی LCD سن کمتری دارد. در صفحهنمایش OLED هر پیکسل مستقل از دیگر پیکسلها میتواند روشن یا خاموش شود. میتوانید با تنظیم تم سیاه(معمولا چیزی متفاوت از تم تاریک) برای محیط کد نویسی یا وب یا دیگران تنها نور قسمتهای روشن را داشته باشید و نور کمتری وارد چشمتان شود. مثلا برای برنامهنویسی تنها نور کدها و خروجی و امثالهم را میبینید و دیگر پیکسلها خاموش خواهند بود. جدیدا لپتاپهایی با صفحهنمایش اولد وارد بازار شده است اما بعضی این لپتاپها را توصیه نمیکنند. ضمنا به صورت کلی با توجه به جوان بودن این تکنولوژی، این صفحهنمایش توصیه نمیشود.